Waarom is het zo moeilijk om slechte gewoontes te
veranderen?
Een nieuwe verklaring is dat het prefrontale deel van de hersenen – dat onder meer verantwoordelijk is voor emotieregulatie en het afremmen van ongepast gedrag – verzwakt raakt door stress. Dit schrijven de hoogleraren Amy Arnsten (neurobiologie), Caroluyn Mazur (psychiatrie en psychologie) en Raila Sinha (psychiatrie) in het aprilnummer van de Scientific American.
Meer stress zorgt ervoor dat de hersenen meer adrenaline en dopamine aanmaken en volgens Arnsten en haar collega’s schakelen deze hormonen onze hogere hersenfuncties uit, ten gunste van het ordinaire vecht- en vluchtgedrag. Bij gevaar heeft het namelijk helemaal geen zin om je met de planning van ingewikkelde taken bezig te houden of slechte gewoontes af te leren. Je gaat als het ware van ‘reflectie’ naar ‘reflex’.
Niets mis mee als de stress kortdurend is. Maar als stress, ook al is die vrij mild, langer aanhoudt, verschrompelen de breinconnecties die ervoor zorgen dat je de realiteit goed kunt inschatten, die je emoties reguleren, je behoeden voor fouten, je aandacht en concentratie vasthouden en je weerhouden van ondoordachte acties zoals veel en koolhydraatrijk eten, terwijl je eigenlijk wilt afvallen. Daarnaast maakt stress nare herinneringen in je wakker, wat je behoefte aan troosteten nog groter maakt.
Bij vrouwen kan een verzwakking van de prefrontale cortex tot een depressie leiden. Ook is het dan moeilijk om te stoppen met ongewenst gedrag, zoals overeten. Mannen gaan meer verlangen naar verslavende middelen.
Zo zorg je goed voor je brein
Ontspanningsoefeningen, ademhalingsoefeningen en meditatie helpen je om de stressrespons te verminderen. Dat werkt hetzelfde als tot tien tellen wanneer je woedend bent: als je je stresshormonen even laat afkoelen en niet onmiddellijk toegeeft aan een impuls, kan de prefrontale zijn werk doen.
